De 'Belgische Modeltreinen Databank' is zo'n 10 jaar geleden ontstaan als tabel voor persoonlijk gebruik. Met deze tabel gemaakt in Excel wilde ik een actueel overzicht bijhouden van alle modellen die voor de Belgische markt zijn geproduceerd of worden aangekondigd. Hiervan werden aanvankelijk nieuwe tabellen afgeleid en op de website geplaatst. Deze pagina's zijn intussen vervangen door een nieuwe website waarin iedereen op zoek kan gaan naar informatie over bestaande of aangekondigde modellen.

De 'Belgische Modeltreinen Databank' geeft een overzicht van de treinmodellen naar Belgisch voorbeeld. Het is de bedoeling om van elk model dat ooit is uitgebracht een korte omschrijving te geven samen met één of meerdere foto's. Het gaat daarbij om modellen zoals ze op het Belgische spoorwegnet worden of werden ingezet of van voorbeelden die een duidelijke band hebben met de Belgische spoorwegen.

Een model wordt pas in de databank opgenomen wanneer één of meerdere foto's beschikbaar zijn. Daarom ga je sommige aangekondigde en reeds uitgebrachte modellen niet terugvinden. Bij het plaatsen van foto's letten we op de kwaliteit van de afbeeldingen. Foto's die te vaag, onscherp of onvolledig zijn worden niet gebruikt. Bij gebruik van foto's van anderen wordt bij de 'detailgegevens' steeds de auteur vermeld of verwezen naar de gebruikte bron of website.

De databank is geen verkoopsite of webwinkel. De modellen zijn niet te koop.

De meeste aandacht gaat naar modellen zoals ze door de NMBS worden ingezet sinds het ontstaan van de Belgische Spoorwegen tot op heden. Daarnaast is ook materiaal van privémaatschappijen in de databank opgenomen. Hierbij gaat het om materiaal dat bij de NMBS of in België is ingeschreven of van oorsprong een band hebben met de NMBS. Verder is er plaats voorzien voor divers materiaal zoals stationsgebouwen, seinen en andere attributen. Tot slot komen ook modellen aan bod waarvan het voorbeeld toebehoort aan een openbare vervoermaatschappij die actief is of was in België.

Dit overzicht is jammer genoeg niet volledig. Het wordt stelselmatig uitgebouwd naar mate nieuwe foto's kunnen gemaakt worden van ontbrekende modellen. Momenteel (eind 2018) zijn ongeveer 3000 items geïnventariseerd met foto en staan ongeveer 2000 modellen in de wachtrij om toegevoegd te worden. 

Tot slot, dit overzicht is tot stand gekomen met de medewerking van enkele goede vrienden die hun verzameling ter beschikking hebben gesteld en/of zelf een inventaris bijhouden van modellen naar Belgisch voorbeeld. Zij hebben mij ontzettend veel geholpen bij het tot stand koen van dit overzicht. 

Hoe werkt de Databank

Hieronder vind je informatie over het gebruik van de: 

  • Zoekfunctie
  • Merknaam
  • Spoorwegmaatschappij
  • Referentienummer en versienummer
  • Tijdperken
  • Aanvankelijke verkoopprijs

Zoekfunctie

Voor het opzoeken van informatie over en een bepaald model gebruik je de 'Zoeken' bovenaan het scherm. Hier geef je één of meerdere zoektermen in. De zoekfunctie werkt het snelst wanneer je het referentienummer (catalogusnummer) ingeeft. Maar ook een locnummer is voldoende om alle resultaten te tonen die aan de zoekopdracht beantwoorden. Soms kan het nodig zijn om uw zoekcriteria te verfijnen, selecteer dan eerst de schaalgrootte en vink aan de linkerzijde de gewenste criteria aan. 

Merknaam of fabrikant

Als merknaam gebruiken we de naam van het bedrijf (firma, organisatie, ...) die het model verkoopt via de gekende verkoopkanalen (fysieke winkel, webshop, beurs, ...). Dit is niet noodzakelijk de naam van de producent. Enkele voorbeelden maken dit duidelijk: 

  • De reeks 25 die door 'Van Biervliet' wordt uitgebracht, is aanvankelijk ontwikkeld door 'LS Models' en geproduceerd bij 'Modern Gala'. Het model is verkocht onder de merknaam 'Van Bervliet'. 
  • Jocadis heeft op basis van het model van de M2-rijtuigen van Lima een aantal kleur- en nummervarianten uitgebracht die aanvankelijk niet door Lima werden geproduceerd. De merknaam van deze exclusieve M2-rijtuigen is 'Jocadis'. 
  • De reeks 55 van 'B-Models' is verkocht onder de merknaam 'B-Models' en niet 'Van Biervliet'. 
  • De 11.8 met nummer 11 van 'LS Models' was exclusief verkrijgbaar bij 'Modeltrein Paradise'. Het model is verkocht door 'LS Models' via de winkel van 'Modeltrein Paradise'. De merknaam is 'LS Models'.

Spoorwegmaatschappij

Maatschappij is de eigenaar of de huurder van het van het originele voorbeeld. Normaal zou je verwachten dat alleen materiaal wordt besproken dat eigendom is van de NMBS. Wanneer er een duidelijke band is met de NMBS, wordt het materiaal eveneens opgenomen in de inventaris. Bijvoorbeeld Lineas, IFB, Boats), Xpedys, TRW, B-Cargo, B-Logistics, ... Enz. Ook materiaal van privémaatschappijen dat ingeschreven is bij de NMBS (tot eind 2007) of ingeschreven is in België (vanaf 2008) komen in aanmerking. 

  • Voorbeeld 1: Privé maatschappijen zoals Interfrigo, SPA (Reine), Cockerill, Hainaut Sambre, VTG, NACCO, CITA, COBELFRET, Transcéréales, ... Enz.
  • Voorbeeld 2: De Stortwagens Fallns is aanvankelijk aangekocht door de NMBS en de NMBS was bijgevolg ook de eigenaar. Bij het UIC-nummer staat vaak het B-logo vermeld. 
    Nadat de goederenafdeling in 1991 onderbracht in B-Cargo, bleef de NMBS nog steeds eigenaar. B-Cargo was immers een onderdeel van de NMBS. In 2008 wordt 'B-Cargo' omgedoopt tot 'B-Cargo groep' binnen de vrachtgroep van de NMBS. De eigenaar van de wagen is daarom nog steeds de NMBS. Xpedys, IFB en TRW zijn filialen van B-Cargo Groep. 
    In 2009 wordt B-Cargo omgedoopt tot NMBS-Logistics, en is nog steeds onderdeel van NMBS Vrachtgroep. De eigenaar blijft de NMBS. Het UIC nummer wordt aangevuld met de naam van de eigenaar B-B. In 2009 zijn zowel IFB als Xpedys filialen van NMBS-Logistics. TRW is onderdeel geworden van IFB. De eigenaar van de wagen is daarom nog steeds de NMBS. 
    In 2011 wordt 'NMBS-Logistics nv' opgericht als autonoom privébedrijf met de NMBS als aandeelhouder. De wagen veranderd vanaf dat moment van eigenaar. Het UIC nummer vermeld immers B-BLX als eigenaar. Wanneer de wagen gebruikt wordt door Xpedys (bulkgoederen) of IFB (containers), wordt naast het UIC-nummer de eigenaar B-XPS of B-IFB vermeld die eigendom zijn van NMBS-Logistics nv.
    In 2017 wordt 'NMBS-Logistics nv' veranderd in 'Lineas'. Op een aantal wagens verschijnt naast het UIC-nummer de eigenaar B-LNS in plaats van B-XPS, B-IFB of B-BLX. Op locomotieven staat voorlopig nog B-BLX.
  • Voorbeeld 3: Wanneer een wagen gehuurd wordt, dan is de verhuurder de eigenaar van het materiaal en niet de huurder. In tijdperk VI is de eigenaar terug te vinden naast het UIC nummer. Daarvoor is het niet steeds even duidelijk. 
    De Traxx locomotieven in dienst van Lineas worden gehuurd bij Railpool. Railpool is de eigenaar en Lineas de huurder. 

Referentienummer en versienummer

Een model wordt gekenmerkt door een 'merknaam' en een 'referentienummer'. Deze combinatie maakt een model uniek. Het referentienummer is een uniek nummer dat de aanbieder aan een model. Sommige tekens die de fabrikant in zijn referentienummer gebruikt worden in de databank niet herhaald. Het gaat vooral om 'spaties', 'het gebruik van een punt', 'vreemde tekens zoals *), enz. (bvb: '42 124' wordt '42124, '12.345' wordt '12345') 
De gebruikte benaming 'referentienummer' heeft in de databank dezelfde betekenis als catalogusnummer, artikelnummer, ... enz.

Uitzonderingen 

Elk model wordt slechts 1 maal vermeld. In de meeste gevallen is dit de analoge basisuitvoering voor twee- of drierail (gelijkstroom of wisselstroom). Bestaat naast de basisuitvoering nog een andere versie (bijvoorbeeld met decoder, of in wisselstroomuitvoering, ... ) dan wordt dit model niet herhaald als afzonderlijk item. Ook niet wanneer deze uitvoering een ander referentienummer heeft gekregen. 

Wanneer een fabrikant twee modellen uitbrengt met hetzelfde referentienummer maar met andere uiterlijke kenmerken (bvb ander wagennummer) dan wordt achter het referentienummer een versienummer toegevoegd, zoals v1,, v2, v3 ... enz. Het versienummer duidt niet noodzakelijk op de chronologische volgorde waarop het model is uitgebracht. Een voorbeeld hiervan zijn de I6-rijtuigen die Roco begin jaren 1980 steeds met hetzelfde referentienummer maar met verschillende voertuignummers heeft uitgebracht. 

Wanneer een fabrikant hetzelfde model (met dezelfde kenmerken en voertuignummer) op een later tijdstip opnieuw uitbrengt, maar met een ander referentienummer, dan wordt dit model wel opnieuw in de databank opgenomen. Bijvoorbeeld de stoomloc 81.340 van het oude Piko (voor 1990) werd drie keer uitgebracht tekens met een ander referentienummer. Hetzelfde geldt voor de 125012 van Lima dat vanaf 1963 tot 1985 regelmatig kleine wijzigingen heeft ondergaan en telkens een nieuw referentienummer heeft gekregen. 

Wanneer geen referentienummer beschikbaar is, wordt een eigen nummer samengesteld dat bestaat uit een afkorting van de producent gevolgd door de hoofdkenmerken van het model. Bijvoorbeeld: MSM2203, JOC25XX, ... 

Tijdperken

Elk model hoort thuis in een bepaald tijdperk. Een overzicht van deze tijdperken vindt je bovenaan in de menu onder 'Tijdperken en Feiten'. Een opsplitsing van de tijdperken in bijvoorbeel IIIa en IIIb ...., wordt niet gemaakt. Vaak wordt uitgegaan van het tijdperk dat wordt opgegeven door de fabrikant. Wanneer de fabrikant een duidelijke fout maakt in de toewijzing van een tijdperk, wordt dit verbeterd. 

Aanvankelijke verkoopprijs

  • Bij de verkoopprijs wordt de aanvankelijke verkoopprijs vermeld. Dit is de prijs die werd meegedeeld op het moment waarop het model werd aangekondigd. In de meeste gevallen is dit de aanbevolen verkoopprijs van de fabrikant. In sommige gevallen is dit intekenprijs en niet de prijs waarop het model later in de handel wordt gebracht.
  • Wanneer de prijs van hetzelfde model later wordt aangepast, wordt toch de originele prijs vermeld.
  • Wanneer het model wordt verkocht met korting, wordt steeds de originele aangekondigde verkoopprijs vermeld.
  • Wanneer de aanbevolen verkoopprijs van de fabrikant niet wordt gevonden, dan wordt de de hoogste verkoopprijs van het model genoteerd die we hebben gevonden.
  • Wanneer het model duurder wordt aangeboden dan de aanbevolen verkoopprijs, wordt de aanbevolen verkoopprijs genoteerd. Bijvoorbeeld: Piko wordt in sommige landen duurder aangeboden dan de aanbevolen verkoopprijs van de fabrikant. Handelaars doen dit vaak omdat de winstmarge van Piko naar hun mening te laag ligt. 
  • Opgelet, we kunnen onmogelijk verantwoordelijk zijn voor fouten vermeld bij de verkoopprijs.