Een overzicht van mogelijke onderhoudsproducten voor het kuisen van uw sporen

Wie een modelbaan bouwt wordt vroeg of laat geconfronteerd met vuile sporen. Of je het nu wilt of niet. Het hoort er bij. Treinen hebben nu eenmaal te lijden van vuile sporen en wielen. Er is maar één oplossing. Regelmatig kuisen. Op het forum van Modelspoor Magazine werd over dit onderwerp reeds van gedachten gewisseld. Deze discussie is de aanleiding voor het schrijven van dit artikel. In deze eerste bijdrage bespreken we het proper maken van sporen. In een tweede aflevering zullen we het hebben op het reinigen van wielen.

Het moet je maar overkomen. Je hebt kennissen en vrienden uitgenodigd om naar je treinbaan te komen kijken. Dagen daarvoor heb je de hele zolder opgeruimd. De volledige modelbaan is grondig uitgetest. Geen ontsporingen meer. Alle seinen werken perfect. Geen onverwachte kortsluitingen of stroomonderbrekingen. De mooiste modellen worden uit de kast gehaald en de juiste treinsamenstellingen worden op de baan geplaatst. Dan is het grote moment aangebroken. Als sardientjes in een blik staat iedereen vol bewondering naar je miniatuurbaan te kijken. Alles loopt perfect. Treinen rijden links en rechts voorbij, stoppen aan het perron en rijden daarna weer de tunnel in. Alles volgt een perfecte dienstregeling. Je bent bijna klaar om het applaus in ontvangst te nemen. En dan, … dan slaat het noodlot toe. Een eerste trein begint te stotteren. Geen probleem. Enkele seconden later weigert een andere loc te vertrekken. Een tikje en het gaat weer beter. Een stomer blijft staan op een wissel. Kortsluiting. Een sneltrein rijdt plots op zijn voorganger in met een ontsporing als gevolg. De stroomdetectie faalt. Je probeert nog te redden wat te redden valt. Helaas. Een noodstop en opnieuw beginnen. Het bloed stijgt naar je hoofd, je handen worden klam en je stem begint te trillen. Je zenuwen worden zwaar op de proef gesteld. Iemand probeert je nog te helpen maar maakt het nog erger. Voorzichtig trekken de eerste vrienden zich terug. We komen straks nog eens kijken. Trek het je niet aan. De volgende keer beter hoor je nog zeggen.

Natuurlijk is dit een fictief verhaal. Zulke rampscenario’s komen zelden voor. Maar soms gebeurt het onvermijdelijke. Zoiets kan ook jou overkomen. De oorzaak is snel gekend. Vaak zijn vuile sporen en slecht onderhouden locomotieven de reden van veel ellende. Mits een gerichte en consequente aanpak kunnen veel van deze problemen voorkomen worden. Eigenlijk is er maar één oplossing. Regelmatig al uw sporen kuisen en wielen reinigen. In de handel zijn met het oog op een goed onderhoud van de sporen uiteenlopende oplossingen te koop. Van een eenvoudige spoorgom tot een complete reinigingsinstallatie voor wielen. Wij proberen een overzicht te geven van de meest gangbare producten.

Droog reinigen

Marklin kuiswagen Spur 1 (58268) 15-03-2011 IMG_4957.JPG

Railgom

Globaal genomen zijn er twee manieren om je sporen proper te houden. De eerste werkwijze noemen wij droog kuisen. Deze methode maakt geen gebruik van een vloeistof om de sporen te reinigen. De tweede doet dit vanzelfsprekend wel. De meest gekende praktische toepassing van droog kuisen is de railgom. Een railgom kun je best vergelijken met een klassieke potloodgom. Naast de gummie is echter ook een schuurmiddel toegevoegd. Een railgom is voldoende breed om tegelijk twee sporen te onderhouden. Net als een echte gom laat ook een railgom gomresten achter. Niet tegenstaande de gummie nauwelijks of geen beschadiging zal aanbrengen aan de motoroverbrenging van de locomotieven kun je na gebruik toch maar best even met de stofzuiger over de sporen gaan. Tevens moet je voorzichtig zijn met het schuurmiddel. Bij veelvuldig gebruik kan het railoppervlak bol worden geschuurd. Hierdoor wordt de breedte van het railoppervlak dat contact maakt met de wielen kleiner. Hierdoor neemt de kans op stroomonderbrekingen toe en dus ook de kans op storingen in het rijgedrag van de loc. Verder bestaat het risico dat het schuurmiddel microscopische beschadigingen aanbrengt aan het railoppervlak. Deze onzichtbare krassen kunnen op hun beurt vuil aantrekken wat door de aard van de vuilophoping in de groeven steeds moeilijker te verwijderen wordt. Ondanks al deze theorieën moeten we de nadelen van een railgom toch ook relativeren. Sommige verenigen werken al jaren met een railgom zonder noemenswaardige problemen. Het gebruik van de railgom is vooral effectief bij hardnekkige plekken. Omwille van het schuurmiddel dat mee verwerkt zit in de gom zouden wij het gebruik ervan alleen aanraden als noodoplossing. Als alternatief voor de railgom kun je eventueel een oude vloeiblok gebruiken waaronder een stuk zeemvel wordt geklemd in plaats van vloeipapier.

Roco Clean

Naast de losse railgom zijn er een aantal fabrikanten die een goederenwagen gebruiken waaronder een variant van de railgom wordt gemonteerd. Een voorbeeld hiervan is de gekende Roco Clean wagen. Tussen de twee assen van een Zwitserse goederenwagen wordt een plaatje gemonteerd waarop een dunne variant van de railgom wordt vastgezet. Tijdens het rijden drukt een veer de gom op de sporen. Wanneer je de Rocowagen continu laat meerijden op uw baan worden volgens de voorstanders van dit systeem uw sporen permanent proper gehouden. De druk van de veer is beperkt en het gomplaatje wordt vlak op de sporen gedrukt. Het effect van de gom onder de Roco Clean is minder groot dan wanneer je met een railgom de sporen zou kuisen. Het kuisplaatje gaat lang mee en kan gemakkelijk vervangen worden door een nieuw exemplaar. De wagen is minder geschikt voor Märklin rails vanwege de verhoogde puntcontacten op de wissels. Wie het Roco-logo op de wagen niet prefereert kan de kast vervangen door bijvoorbeeld een originele Zwitserse kap, of je kunt de wagen herschilderen in bruinrood met bijhorende opschriften of een eigen logo verzinnen.

Märklin - Trix

Märklin en Trix hebben een gelijkaardige oplossing als Roco bedacht waarbij tussen de wielen een plaatje met gom in de lengte op het spoor wordt gedrukt. Om problemen met de puntcontacten te vermijden worden twee plaatjes gebuikt die aan beide zijden van een klapdekselwagen worden opgehangen. De werkwijze van Märklin en Trix wordt ook het Jörger-systeem geheten. Jörger heeft als eerste deze toepassing gebruikt en gepatenteerd. Omdat de wagens niet met opvallende merkreclame zijn getooid vinden wij de inzet van deze wagens in een goederentrein een elegantere oplossing dan het gebruik van de Roco Clean wagen. De wagens en vervangstukken zijn afzonderlijk verkrijgbaar bij zowel Märklin als Trix.

Wij zijn niet overtuigd van de gekozen oplossingen van Roco en Märklin/Trix. Hardnekkige plekken op de sporen zullen door deze kuiswagens niet weggenomen worden.

Fleischmann

Een methode die nauw verwant is met het principe van de goederenwagens met een railgom is de speciale wagen ontworpen door Fleischmann. Deze firma heeft onder een platte wagen met huif (standaard met opdruk van haar merknaam) twee rotterende asjes geplaatst die elk op één spoor drukken. De huif kan gemakkelijk vervangen worden door een lading hout zoals op de foto te zien is. Deze assen worden aangedreven door een riempje die om de wielassen zijn gelegd. Op het uiteinde van elke as is een rond plaatje gemonteerd waarop een viltje is bevestigd. Wanneer de goederenwagen meerijdt in een trein krijg je door de draaiende beweging van de viltjes een polierende werking op het spoor. De viltjes en het riempje kunnen gemakkelijk vervangen worden. Over dit systeem kunnen we kort zijn. Ondanks de vindingrijkheid van de gekozen oplossing is het volgens ons totaal ondoeltreffend. Sporen die proper zijn worden proper gehouden, maar vuile plekken zul je er niet mee kunnen verwijderen. Zeker niet wanneer de baan een tijdje heeft stilgelegen en het stof de kans heeft gekregen om zich stevig aan de sporen te hechten. Tevens lijkt deze oplossing niet echt duurzaam. De onderdelen zijn wel vervangbaar, maar stevig lijkt het allemaal niet. De Fleischmann wagen is een mooi hebbeding, maar dat is dan ook alles wat we erover kunnen zeggen. Iets voor verzamelaars.

Van dezelfde orde is de kuislocomotief van Fleischmann. Ook bij deze loc worden twee roterende viltjes op het spoor gedrukt. Deze viltjes worden aangedreven door een afzonderlijke eenvoudige motor, die uitschakelbaar is. De motor is krachtig genoeg om de viltjes draaiende te houden en om de sporen te poetsen. De viltjes kunnen gemakkelijk afgenomen worden. Maar ook hier hebben wij vragen over het resultaat van de kuisoperatie. Wij denken toch dat er betere manieren zijn om de sporen gebruiksklaar te houden.

Noch

Wie graag een droge en zachte kuisoplossing wenst, raden wij het laatste nieuwe onderhoudsmiddel van Noch aan. Middel is veel gezegd want het gaat hier letterlijk om een kleinood van amper enkele grammen. Met een eenvoudig kliksysteem wordt een hulpstukje over de as van een tweeassige goederenwagen gehangen. Aan het kliksysteem is een plaatje verbonden met een viltje dat door zijn eigen gewicht op de sporen wordt gedrukt. Het systeem werkt in beide richtingen en levert geen problemen op bij wissels behalve bij Märklinwissels met verhoogde puntcontacten. Wel moet je zorgen dat de as van de goederenwagen vrij kan ronddraaien in het Noch-systeem. Verwacht echter geen wonderen van het product. Kwaad kan het zeker niet.

Lux Modellbau

Van een totaal andere orde zijn de zogenoemde slijpwagens. Slijpwagens hebben steeds een rol die op het spoor wordt gedrukt. De rol wordt aangedreven door een motor die in de tegengestelde rijrichting van de locomotief draait. Hierdoor ontstaat een sterk schurend of slijpend effect van de rol op de sporen. De meeste gekende slijpwagen komt van Lux Modellbau. In een goederenwagen wordt via een opening in de bodem een rol op de sporen gedrukt. De rol heeft een diameter van 30 mm. De rol is verend opgehangen en wordt via een tandwieloverbrenging aangestuurd door een motor. Op de rol zit een soort zacht schuursponsje. De slijpwagen van Lux Modellbau kan omgebouwd worden voor het onderhoud van de bovenleiding. Dit laatste hebben wij echter niet uitgetest. Onder de kap van de goederenwagen zitten drie oplaadbare batterijen. Deze cellen worden opgeladen zodra de wagen onder spanning komt. Zij dienen als reserve bron in geval de klassieke stroomvoorziening via de rails het laat afweten als gevolg van de vervuiling. Bij de aankoop van een slijpwagen heb je de keuze tussen een wagen met een traditionele vijfpolige Mabuchi motor of met een beproefde Faulhabermotor. Daarnaast heb je nog de keuze tussen een digitale of analoge versie. De digitale versie heeft een eigen locadres waarmee je de snelheid kunt regelen of uitschakelen. Wanneer een analoge versie op een digitale baan wordt geplaatst zal de motor onmiddellijk aanslaan. Dit komt door de permanente spanning die op de baan staat. Dit vormt geen probleem voor het eigenlijke kuiswerk, maar eenmaal de kuishandeling is uitgevoerd lijkt het ons beter de wagen van de baan te nemen of weg te zetten op een deel van de baan waar de spanning manueel kan onderbroken worden. Door het gebruik van een zachte schuurspons gaat onze voorkeur uit naar het exemplaar van Lux Modellbau met Faulhabermotor al dan niet uitgerust met een decoder.

SB Modellbau

Ook SB Modellbau heeft een slijpwagen die overgenomen is van Verbeck Modellbau. De goederenwagen is onderaan opengewerkt een uitgerust met een dubbele rol die op beide sporen drukt. Het materiaal van de rol is vergelijkbaar met de gekende railgom. Origineel was de goederenwagen voorzien van een klassieke vijfpolige motor. Nu is dezelfde wagen eveneens beschikbaar met een micromotor. De rol draait in tegengestelde rijrichting. De wagen moet zeker achter een rijdende locomotief gehangen worden. Doe je dit niet dan gaat de wagen op eigen kracht in de andere richting rijden waardoor het slijpeffect verloren gaat. De rol komt pas in beweging nadat ook de locomotief onder spanning staat. Er is geen digitale versie verkrijgbaar. De resultaten van de slijpwagen zijn zeer doeltreffend. maar om de reeds aangehaalde redenen zouden wij het gebruik van een railgom eerder beperken.

LGB

Voor de volledigheid vermelden we dat LGB een locomotief heeft die uitgerust is met twee slijprollen die tegengesteld aan de rijrichting draaien. Wanneer de loc op een tuinbaan wordt ingezet weet je zeker dat de sporen constant proper worden gehouden. Een ander belangrijk hulpmiddel voor het onderhoud van LGB sporen is een blokje met zeemvel. Voor je een LGB-treinen het tuinspoor opstuurt zou je hiermee over alle sporen moeten gaan, al was het maar om regendruppels en bladeren van de rails te verwijderen.

Nat reinigen

Naast systemen die de sporen droog kuisen heb je een aantal oplossingen die gebruik maken van een vloeistof om de sporen te onderhouden. In bijna al deze gevallen wordt wasbenzine of isopropanol als vloeistof aanbevolen. Een zeldzame keer wordt een olieachtige vloeistof aangeraden. In geen geval worden agressieve middelen ingezet die kunststof van de spoorwegbalken of lijm van het ballastbed kunnen aantasten.

Wasbenzine of Isopropanol

De meest eenvoudige en tevens de goedkoopste oplossing voor het onderhoud van het spoor is het gebruik van wasbenzine of isopropanol. Op een pluisvrije doek in katoen doe je eerst een beetje vloeistof. Met het doek rond uw wijsvinger kun je het spoor snel en eenvoudig kuisen. Sommigen geven de voorkeur aan isopropanol in plaats van wasbenzine. Isopropanol is een alcohol dat je kunt kopen in een uitgebreide doe-het-zelfzaak of bij je plaatselijke apotheek. Isopropanol is vluchtiger dan wasbenzine en droogt daarom ook sneller op. Wanneer je wasbenzine gebruikt heb je meer tijd om hardnekkige restanten te verwijderen. In beide gevallen is het zinvol om het spoor met een droge doek na te bewerken. Sommigen gebruiken wasbenzine in combinatie met olie. In de wasbenzine wordt een kleine hoeveelheid dunne olie vermengd. Bijvoorbeeld naaimachine olie. Hiermee wordt het spoor gekuist. Het mengsel zou effectief zijn op een analoge baan en minder geschikt zijn voor een digitale modelbaan. Ook remreiniger (geen remolie) wordt door sommigen aanbevolen. Remreiniger is een krachtig product in een spuitbus dat bij het onderhoud van schijfremmer wordt gebruikt. Je mag het alleen in een goed verluchte ruimte aanwenden.

Reinigingsolie

Een speciale categorie binnen de vloeibare kuisoplossingen is reinigingsolie. Het meest gekende product is de vloeistof die ook gebruikt wordt in rookgeneratoren van Seuthe. Het wordt momenteel verkocht onder de naam SR24. Het wordt verdeeld door Hans Weiss nadat ook Herkat het product in aanbieding had. Naast de eigenschap om rook te produceren bezit deze vloeistof volgens de leverancier een reinigende werking. Het middel voelt vettig aan. Met deze olieachtige vloeistof kun je zeker alle smurrie op het spoor verwijderen. Wij zijn echter geen voorstander van dit systeem. SR24 legt namelijk een dunne laag op het spoor. Dit trekt door zijn vettige eigenschappen op zijn beurt opnieuw stof en vuil aan. Het kuisend vermogen is daardoor slechts van beperkte duur. Sommigen raden SR24 aan om vonkvorming tussen de wielen van de loc en het spoor te vermijden. Maar wie zijn sporen goed onderhoudt met alle andere mogelijke hulpmiddelen zal hiervan weinig hinder ondervinden. SR24 is volgens ons geen goed middel om sporen permanent te onderhouden. Wij raden dan ook aan om het gebruik van deze vloeistof te beperken.

Niet tegenstaande onze ervaring lijken Amerikanen wel gewonnen voor het gebruik van reinigingsolie. Zij gebruiken hiervoor Hair Clipper Oil of olie waarmee tondeuses worden onderhouden. Een variant hierop is Railzip van Pacer. Zij brengen op enkele druppels van deze zeer dunne olie op het spoor en laten de wielen van de locomotief ervoor zorgen dat een flinterdunne film over het volledige spoor gelegd wordt. Volgens deze Amerikanen wordt hierdoor oxidatie van het spoor vermeden wat op zijn beurt goed is voor een goede stroomafname en het vermijden van vonkvorming tussen de wielen van de locomotief en het spoor. Reinigingsolie zou volgens sommige hobbyisten een slechte invloed hebben de rijeigenschappen van digitaal aangestuurde modellen. Wij hebben dit niet kunnen vaststellen.

Herkat

Herkat heeft voor HO onder een goederenwagen een roterende schijf met viltje geplaatst. Het viltje wordt aangedreven door een riempje dat verbonden is met de wielassen. Het principe is vergelijkbaar met de werking van de Fleischmann wagen. Boven op de wagen is een vulopening voor een reinigingsvloeistof. Herkat raadt hiervoor SR24 aan. Het viltje kan vervangen worden door “clean-o-fix”. Dit is een schijfje met een schurende werking. Wanneer je dit schijfje plaatst mag je geen vloeistof gebruiken.Voor Märklin hebben ze een aangepaste wagen met sleepstuk die de rotterende schijf omhoog duwt bij het rijden over wissels. Voor schaal N heeft Herkat een ketelwagen met reservoir. In plaats van een schijf wordt een sleper op de rails gedrukt. Ook hier kun je kiezen uit een viltje of clean-o-fix.

Centerline

Centerline is een Amerikaans product dat zijn degelijkheid reeds ruimschoots bewezen heeft. In Europa is Centerline minder bekend. Dit heeft vooral te maken met de verkrijgbaarheid. Het principe van de kuiswagen van Centerline is eenvoudig en doeltreffend. In een opengewerkte ruimte in het midden van een wagen ligt een wals. De wals ligt los op het spoor en wordt door zijn eigen gewicht (ongeveer 60 gram) op het spoor gehouden. De wals kan vrij naar voor en naar achter bewegen. De zijdelinkse bewegingsruimte is beperkt. Rond de wals wordt een doekje bevestigd. Bij het rijden van de wagen, rolt de wals over de rails maar door de weerstand met het binnenwerk zal de rol slippen. Dit wil zeggen dat de wals zich bij elke omwenteling net ietsje verder verplaatst dan de omtrek van de rol. Deze slip veroorzaakt een kleine wrijving tussen de rails en het doekje. Na een aantal rondjes zie je reeds het vuil van de rails op het doekje verschijnen. De rol is eveneens bruikbaar voor Märklin. De Slijtage als gevolg van de puntcontacten is nihil. De doekjes zijn wasbaar maar je kunt ze ook vervangen door gelijkaardige doekjes die je in de supermarkt kunt kopen. Je moet ze dan nog wel op maat snijden. Het doekje kan zowel los als vastgebonden gebruikt worden. Los op de rol kun je het echter maar in één rijrichting gebruiken. Het doekje rolt zichzelf dan rond de rol. Is de rijrichting verkeerd, dan rolt het doekje af en ontspoort de wagen. Wens je de kuiswagen te gebruiken in beide richtingen, dan is het vastbinden met een stukje draad noodzakelijk. De rol is gekarteld, zodat het doekje steeds vast zit. Je kunt het doekje droog en nat gebruiken. Ideaal is het wanneer je twee wagens achter elkaar hangt. Met de eerste wagen kun je het spoor nat kuisen. De tweede zuigt alle vuilrestanten op en is na gebruik vaak veel vuiler dan de natte rol. Ook de Amerikaanse firma Aztek brengt een gelijkaardig systeem op de markt dat geschikt is voor de meeste schaalbreedtes.

Schienenboy

Alhoewel de Schienenboy van Krause Feinmechanik niet meer in de handel verkrijgbaar is, vinden wij dit product toch nog het vermelden waard. Al was het maar dat je het hier en daar nog op een occasie beurs kunt aantreffen. De Schienenboy hanteert ongeveer hetzelfde principe als de wals van Centerline, met dit verschil dat de wals vervangen wordt door een blok met reservoir van ongeveer 160 gram. Met de blok kun je de sporen zowel nat als droog onderhouden. Hiervoor kan de blok met een stukje zeemvel of schuurpapier uitgerust worden. Met behulp van een mal en bijgeleverde doorslag worden deze geperforeerd. Bovenaan heb je twee vulopeningen. Een kleine opening aan de onderkant zorgt ervoor dat de gebruikte vloeistof druppelsgewijs het zeempje natmaakt. Een stripje in koper behoedt het zeempje van slijtage door de middenrail van Märklin. Het reservoir kun je vullen met wasbenzine of met isopropanol. Het verwisselen van de doekjes neemt wel wat tijd in beslag. Dat is dan ook de enige opmerking die wij hebben over het gebruiken van deze optimale sporenreiniger.

Liliput

Liliput heeft reeds jaren een populaire ketelwagen met vloeistofreservoir voor het onderhoud van de rails. Dit product staat momenteel niet in de cataloog, maar regelmatig wordt de wagen opnieuw aangeboden. Waarschijnlijk ga je deze ketelwagen vlot op de tweede handsmarkt aantreffen. Het gebruik van de reinigingswagen is eenvoudig. Onder de wagen is een stevig viltje op een plaatje bevestigd dat tegen de rails aandrukt. Via het reservoir of rechtstreeks op het doekje worden enkele druppels wasbenzine gedaan. Je kunt de wagen ook droog inzetten. De kuiswagen wordt achter een goederentrein gehangen en doet rustig zijn werk. Door het doorhangen van het viltje is dit product minder geschikt voor Märklinsporen.

Lux Modellbau

Een laatste categorie die we bespreken zijn de stofzuigers. Dit is de meest eenvoudige vorm om stof en vuil te verwijderen. Een huishoud stofzuiger gebruik je steeds met het mondstuk met zachte haren. Hiermee kun je gemakkelijk over het spoor gaan zonder kleine attributen te beschadigen.
Lux Modellbau biedt als enige een goederenwagen met geïntegreerde stofzuiger aan. De wagen is verdeeld in twee compartimenten. Het eerste deel bevat een (Faulhaber)motor. Het tweede deel vangt het stof op. De opening van de stofzuiger bestaat uit zachte haren en hangt onder de wagen over de volle breedte van het spoor. De stofzuiger werkt zo goed als een echte huishoud stofzuiger. Net als bij de slijpwagen zijn van deze stofzuiger verschillende versies verkrijgbaar. De stofzuiger is onmisbaar op elke modelbaan van redelijke omvang. Het is onvoorstelbaar hoeveel stof opgevangen wordt in de vergaarbak. Ondanks de goedkopere uitvoering met een beproefde vijfpolige motor raden wij de versie met Faulhaber aan. Jammer genoeg is er geen wagen voor rails met puntcontacten verkrijgbaar.

Staubhexe

De Staubhexe valt eveneens onder de categorie van stofzuigers. Alhoewel deze stofzuiger eerder bedoeld is voor het schoonmaken van het landschap, zou je hem eveneens kunnen aanwenden voor het stofvrij maken van de sporen. De Staubhexe bevat geen motor. Je moet hem aansluiten op een bestaande stofzuiger. Hij bezit de bijzondere eigenschap van tegelijk te blazen en te zuigen. Hou je hem boven het spoor, dan zal hij eerst het stof doen opwaaien en tegelijk wegzuigen. Een elegante oplossing. Kleine losliggende elementen worden door deze Staubhexe niet beschadigd en ook niet weggezogen.

Elektronisch onderhoud

Tot slot van deze eerste bijdrage willen we nog een woordje kwijt over het elektronisch onderhoud. In de jaren tachtig en negentig bestond er een elektronisch schakeling waarmee je sporen kon onderhouden. Het gaat hier om een zogenoemde hoogfrequente spanning van ongeveer 40 à 100 Volt die op de sporen wordt geplaatst. Zodra een locomotief op de sporen wordt gezet, wordt de spanning kortgesloten. Hierdoor krijg je kortstondig een vonk te zien en het vuil dat op de rails ligt wordt opgebrand. Ideaal om continu alle stofdeeltjes te weren. Probleem is dat je deze kortsluiting eerst moet uitlokken. Maar omdat er wel steeds ergens een locomotief of een rijtuig met verlichting op de sporen staat die reeds voor een kortsluiting zorgt, is het bijna ondoenbaar om deze kortsluiting opnieuw te realiseren. Niet tegenstaande de 100 Volt geen gevaar oplevert (omdat er geen energie achter de spanning zit), is deze hoogfrequente toepassing door de strenge Europese regelgeving niet meer toegelaten. De hoogfrequente spanning op de rails werkt namelijk als een antenne die iedere radio ontvangst in de buurt ernstig kan verstoren. Relco uit Engeland verkocht vroeger een Model Railway HF Generator. Ook Noch heeft ooit een gelijkaardig systeem aangeboden. Met een beetje geluk kun je dit product nog vinden op een treinenbeurs. Maar om hoger genoemde reden mag je deze schakeling echter niet meer gebruiken.

Overzicht rail reinigingsmiddelen

Merknaam	Aard	Droog	Nat	~	Schaal	informatie

	Railgom	X		~	Z, N, HO, O	Meerdere merken
Aztec	Wals	X	X	~	Alle schalen	www.aztectrains.com
Centerline	Ronde Wals	X	X	~	Alle schalen	www.centerline-products.com
Fleischmann	Goederenwagen met roterende schijfjes	X			HO	www.fleischmann.de
Fleischamnn	Locomotief met roterende schijfjes	X			HO, N	www.fleischmann.de
Herkat	Goederenwagen met roterend schijfje	X	X	~	HO, N	www.herkat.de
Jörger	goederenwagen met Railgom	X		~	HO, N, TT	www.system-joerger.de
LGB	Slijplocomotief	X			I	www.marklin.de
Liliput	Ketelwagen met vilt	X	X		HO	Tijdelijk niet meer verkrijgbaar
Lux Modellbau	Slijpwagen	X		~	HO, N	www.lux-modellbau.de
Lux Modellbau	Stofzuiger	X		~	HO, N	www.lux-modellbau.de
Noch	Viltje	X			HO	www.noch.com
Märklin	Goederenwagen met Railgom	X		~	HO	www.marklin.be
Railzip	Reinigingsolie		X	~	Alle schalen	www.pacertech.com
Roco	Goederenwagen met Railgom	X			N, HO	www.roco.co.at
SB Modellbau	Rotaclean met railgom (slijpwagen)	X		~	HO, TT, Hoe, Hom, I, Iim, N	www.sb-modellbau.com
Schienenboy	Platte wals	X	X	~	HO	Niet meer verkrijgbaar
Staubhexe	Stofzuiger	X		~	Alle schalen	www.modellbahnspezialist.de
SR24	Reinigingsolie		X	~	Alle schalen
Trix	goederenwagen met Railgom	X		~	HO, N	www.trix.de
Tomix	Reinigingwagen en locomotief	X	X		N	www.japanmodelrailways.com

Sporen kuisen

Een overzicht van mogelijke onderhoudsproducten voor het kuisen van uw sporen

Droog reinigen

Railgom

Roco Clean

Märklin - Trix

Fleischmann

Noch

Lux Modellbau

SB Modellbau

LGB

Nat reinigen

Wasbenzine of Isopropanol

Reinigingsolie

Herkat

Centerline

Schienenboy

Liliput

Lux Modellbau

Staubhexe

Elektronisch onderhoud

Overzicht rail reinigingsmiddelen

Kleine Treinen

Tijdperken

Interessant

Veel gelezen

Favorieten