MG 8053   Copy2

 

Het inbouwen SMD-Leds in de reeks 80 van Roco

Wie een Belgische rangeerlocomotief reeks 80 van Roco heeft, weet dat dit model niet is uitgerust met functionele wisselende frontverlichting. De imitatie dubbele koplampen zijn enkel wit en rood gekleurd. Roco heeft voor het Belgische model geen inspanningen geleverd om werkende lampen in te bouwen. Met een setje van Brelec is dit sinds kort wel mogelijk. Wij leggen uit hoe het inbouwen van deze verlichting moet gebeuren samen met het inbouwen van een locdecoder en met als extra een digitale Krois Modell koppeling.

 

In tegenstelling met het Duitse voorbeeld V60 heeft Roco voor de Belgische reeks 80 geen werkende frontlichten ingebouwd. De Belgische variant moet het doen met imitatie verlichting. De constructie voor het Duitse model is echter niet bruikbaar voor de Belgische rangeerdiesel. Daarvoor staan de lampen op een verkeerde plaats.

De nieuwste modellen van Roco V60 zijn bovendien uitgerust met en NEM decoder plug. De plaats voor een decoder gaat ten koste van extra gewicht en minder goede rijeigenschappen. Op sommige wissels durft de nieuwe loc problemen krijgen met de stroomafname door de verminderde druk op de wielen. De oudere modellen hebben nog geen standaard NEM-stekker. In deze loc is er geen plaats voorzien voor een decoder. We moeten bijgevolg zelf naar een aangepaste oplossing zoeken.

Om lampjes in een reeks 80 te bouwen kunnen we geen gebruik maken van lichtgeleiders. Ook klassieks leds komen niet in aanmerking. Het probleem is plaatsgebrek om deze leds en lichtgeleiders onzichtbaar weg te werken. Het setje van Brelec biedt wel een uitkomst. Brelec maakt gebruik van superfijne SMD leds waarvan het kopje nauwelijks 0,8 mm dik is.

Het inbouwen van wisselende functionele verlichting samen met een decoder is minder ingewikkeld dan je zou vermoeden. Essentieel is een goede soldeerbout van maximum 15 Watt met een fijne soldeerpunt. Daarna is het een kwestie van de handelingen één voor één uit te voeren en de juiste verbindingen te maken.

De SMD leds die Brelec gebruikt zijn perfect geschikt voor het inbouwen van wisselende frontverlichting in een reeks 80. In het setje van Brelec zijn de leds samen met de aansluitdraden vooraf gemonteerd op een plaatje dat nauwelijks 6 bij 2,5 mm groot is. Het basissetje van Brelec bestaat uit vier dergelijke printplaatjes met telkens één rode en één witte led. Daarnaast is er één extra printplaatje met vier weerstanden. Door gebruik te maken van goudkleurige witte leds krijg je bovendien natuurgetrouw wit licht. Wanneer je de verlichtingsset aan een locdecoder koppelt, kan je niet alleen de lichtsterkte constant houden, maar heb je tevens de mogelijkheid om de witte frontverlichting gelijktijdig te laten branden en de rode uit te schakelen. Sommige decoders bieden daarnaast de mogelijkheid om één of twee extra functies te bedienen. Wij kozen voor een Zimo MX63 decoder waarmee we een automatische Krois Modell koppeling MK1 kunnen activeren.


 MG 8165 MG 8172

Het model van de reeks 80 van Roco heeft geen functionele verlichting. De dubbele koplampen zijn rood en wit geschilderd. Het Duitse model (hier van de Duitse Post) heeft wel werkende frontseinen en maakt gebruik van lichtgeleiders in kunststof.
Ook onder de kap is een duidelijk verschil tussen een de oude Belgische uitvoering van de reeks 80 en de Duitse versie. De V60 heeft nu standaard een NEM-stekker op een flexprint en de decoder komt in de plaats van het gewichtje.

 

  MG 7816 MG 7819

De loc wordt eerst gedemonteerd. Door onderaan twee schroefjes los te maken kan je de bevestigingsplaat voor de wielen verwijderen en komt de kast los van het chassis.
Het machinistenhuis kan gemakkelijk los gemaakt worden van het motorgedeelte. De voetplaat en de cabine zijn verzwaard met een gewicht.

 

 MG 7824 MG 7820

De weerstanden, spoeltjes en diodes op de loc worden verwijderd zodat de motor los komt van de contacten met de wielen en de sporen. Dit is noodzakelijk voor het veilig en correct inbouwen van een locdecoder.
Om te vermijden dat de decoder contact zou maken met het gewicht in de cabine plaatsen we eerst een stukje isolatietape.

 

  MG 8243 MG 7827

Wij kiezen voor een Zimo MX 63 met vier functie-uitgangen links onder. Links boven de Krois Modell koppeling MK1, daarnaast de minidecoder Zimo MX62. Rechtsonder zien we een CT Elektronic DCX74 minidecoder.
De draadjes van de decoder schuiven precies tussen de het extra gewicht in lood en de cabinewand.

 

 MG 7830 MG 7833

De draadjes van de decoder schuiven precies tussen de het extra gewicht in lood en de cabinewand.
lk uiteinde van de gestripte draad wordt voorvertind. Dit is nodig om later de draadjes gemakkelijk op de juiste plaats te solderen.

 

 MG 7831 MG 7851

Met een multimeter in de piepstand wordt nagegaan of er zeker geen onbekende en ongewenste  verbindingen tussen de wielen en beide polen van de motor bestaan . Voor het plaatsen van een decoder moeten de contactpunten voor de stroomafname via de wielen immers totaal gescheiden zijn van de stroomvoorziening naar de motor.
Voor het plaatsen van de nieuwe frontverlichting wordt de borstwering en het plaatje met de koplampen verwijderd.

 

 MG 7854

Zo ziet het setje van Brelec er uit. Vier printplaatjes met telkens twee gemonteerde SMD-leds en drie aansluitdraden die in elkaar gevlochten zijn: één gemeenschappelijke blauwe draad en twee blank gekleurde draden. Op het printplaatje staan vier voorschakel-weerstanden voor de spanningsbegrenzing van de leds.

  

Tekening 1 digitaal

Het schema geeft aan hoe de draadjes moeten lopen voor de digitale uitvoering.

Tekening 2 analoog

Tekening voor een analoge aansluiting. 

 

 MG 7857 MG 7860

Voor we de nieuwe leds kunnen plaatsen moet eerst imitatie verlichting verwijderd worden. Deze lichtgeleiders worden uit de lampenhouders geduwd. Gebruik hiervoor een stevige speld die langs achter door de kunststof wordt gepikt.
De vier lichtgeleiders worden niet weggegooid. Ze zullen later opnieuw gebruikt worden.

 

 MG 7865 MG 7862

De achterkant van de lampenhouders worden volledig uitgeboord. Dit gebeurt eerst met een boortje van 1 mm en daarna met een diameter gelijk aan de dikte van de lichtgeleiders. In ons geval is deze 1,9 mm.
Om de nieuwe verlichting met leds goed te plaatsen, moet de uitgeboorde lampenhouder achteraan eerst nog één millimeter diep uitgeruimd worden. Dit doe je met een boortje van 2,4 mm.

 

 MG 7867 MG 7866

Controleer of het printplaatje met twee leds goed achter de lampenhouder past en corrigeer indien nodig.
Voor we de leds vastzetten wordt achter de lampenhouder in de voetplaat van de loc een gaatje geboord van 1 mm. Langs dit gaatje worden de draadjes van de leds afgeleid.

 

 MG 7872 MG 7871

De draadjes worden door het gaatje van 1 mm geschoven en de ledjes worden tegen de achterkant van de lampenhouder gelijmd. Gebruik bij voorkeur een lijmpistool met warme vloeibare lijm. Let erop dat de rode leds aan de buitenzijde moeten staan.
Warme lijm is snel droog en is transparant. Je kunt de lijm altijd losweken met een soldeerbout zonder de lijm daarbij aan te raken. De warmte van de bout zal de lijm doen smelten.

 

 MG 7878 MG 7876

De achterkant van het printplaatje wordt zwart geschilderd. Om te vermijden dat de verf over de lichtgeleiders zou lopen, wordt alles afgedicht met bijvoorbeeld Maskol.
Nadat de Maskol droog is, wordt met Tamiya Black de achterkant met een dun laagje zwarte verf afgedekt. Deze verf heeft een goed dekkend vermogen en droogt zeer snel.

 

 MG 7872 MG 7881

De ledjes op het printplaatje staan nu mooi achteraan in de openingen van de lampenhouders.
De originele lichtgeleiders van Roco worden met een vijl een halve millimeter ingekort en worden daarna in de lampenhouders geschoven.

 

 MG 7890 MG 7893

Het plaatje met de lampenhouders wordt op zijn plaats gezet en de draadjes worden in het midden en langs onder weggeleid.
De draadjes bestaan uit geïsoleerde gevlochten wikkeldraad en kunnen met warme lijm op tegen de binnenkant van de kast vastgezet worden. De warme lijm beschadigt de kunststof niet. De lijmdraden kunnen gemakkelijk verwijderd worden.

 

 MG 7898 MG 7900

De draden komen toe in het midden en worden afgeleid naar het cabinegedeelte. Ook de draden van de Kroiskoppeling worden eveneens gelegd.
De verbindingen van de Kroiskoppeling lopen links en rechts achter de koppeling langs de kast. De draadjes zullen het mechanisme van de drijfstangen niet raken.

 

 MG 7843 MG 7902

Het plaatsen van een Krois Modell koppeling is eenvoudig. De zwarte draden vallen nauwelijks op. De lange draad gaat naar de blauwe contactpunt van de decoder. De korte draad wordt verbonden met een vrijstaande functie-uitgang F1 of F2 (bruin, paars of groene draad).
Na het plaatsen van de voetplaat en de motorkap worden alle verbindingen in de cabine zichtbaar. Links zie je de printplaat met de SMD-miniweerstanden. De fijne draadjes die bovenuit steken komen van de SMD-ledjes en worden voorvertind. Let ook op de draden van de decoder die zijn losgeknipt. Later zullen ze opnieuw met de decoder verbonden worden.

 

 MG 7903 MG 7907

Met een multimeter in de piepstand wordt uitgetest welke draadjes aan welke weerstand moeten gesoldeerd worden. De blauwe wikkeldraad is de gemeenschappelijke draad en wordt steeds aan blauwe contactpunt op de decoder gesoldeerd. De blank gekleurde wikkeldraad gaat naar de gele of witte uitgang van de decoder.
Gebruik een soldeerbout met een zeer fijne punt. Met een pincettang kunnen de draadjes vastgehouden worden. De draadjes naar de decoder worden met krimpkous opnieuw met elkaar verbonden. De zwarte en de rode draad worden met de stroomafnemers op de wielen gesoldeerd. De grijze en oranje draad gaan naar de motor. Geel en wit dienen voor de verlichting voor en achteraan. Daarna wordt alles gemonteerd en voor een laatste maal getest.

 

 MG 8225

Het model aan het werk met rode sluitlichten. Omdat we een grotere decoder met een extra functie hebben gebruikt, kunnen we het interieur met machinist niet opnieuw gebruiken. Met een minidecoder zou dit nog net lukken.

 

Analoog

Het setje van Brelec is ook voor analoog rijden geschikt. Digitaal aansturen van de frontverlichting heeft als voordeel dat je de lichtsterkte constant kunt houden. Ook wanneer de loc stilstaat, zullen de leds blijven branden. Tevens kan je digitaal allerlei extra functies toevoegen zoals gelijktijdig wit licht laten schijnen aan beide zijden en knipperende verlichting. Deze laatste functies zijn niet standaard voorzien.
Wanneer je heldere leds wilt bouwen in een analoge loc, moet je een bijkomende diode in serie met de ledjes inbouwen. De draadjes met dezelfde kleur worden verbonden met een contactpunt dat verbonden is met de stroomafname via de wielen.

 

Wat heb je nodig

Soldeerbout max 15 Watt met fijne soldeerpunt of een soldeerstation met regelbare temperatuur. Fijn tinsoldeer.
Lijmpistool met warme lijm, tweecomponentenlijm of secondelijm.
Boortjes van 1 mm, 1,9 mm en 2,4 mm.
Basissetje Brelec nr. FL8000
Kniptang en striptang.
Schuifmaat 
Multimeter
Krois Modell koppeling MK1

Decoder: Zimo MX63 met een maximum belasting van 1,1Ampère. 
De maximum belasting van een minidecoder is beperkt tot 0,7 A. Bijvoorbeeld Zimo MX62 en CT Elektronic DCX74.

Decoder-equivalenten voor de MX63 (toestand 2008)
Lenz Gold en Lenz Silver
ESU LokPilot V3.0
CT-Elektronik DCX51D
Uhlenbrock 76320, 76400
Kühn T125-P

Decoder-equivalenten voor de minidecoder MX62 (toestand 2008)
Zimo MX620: verbeterde uitgave van de MX62. Deze is uitgerust met Railcom ABC - 0,8 A motorstroom.
LENZ Gold mini of Silver mini - 0,5 A motorstroom
ESU LokPilot Micro
CT-Elektronik DCX74 - 0,8 A motorstroom
Uhlenbrock 73400 - 0,6 A motorstroom
Kühn N025 - 0,7 A motorstroom

 

Over Brelec

Brelec is een klein bedrijf dat zich toelegt op elektronicatoepassingen voor modeltreinen. Het meest bekend zijn de lichtgeleiders of Ledbars voor rijtuigen en de frontverlichting voor locomotieven met natuurgetrouw wit licht. Aangepaste setjes bestaan voor de locomotieven van de reeksen 51, 59 en 62. Minder gekend zijn de functiedecoders van Brelec waarmee een lokdecoder kan uitgebreid worden met extra functies. Een klassieke toepassingen van een functiedecoder is de bediening van de frontlichten in een stuurstandrijtuig en de binnenverlichting in rijtuigen. Tot slot vind je bij Brelec seindecoders voor het Motorola en DCC protocol waarmee ook Belgische seinen kunnen geregeld worden. Wie meer wil weten over de producten van Brelec kan ook een bezoekje brengen aan de website www.brelec.eu.

Artikel verschenen in Modelspoormagazine nr 61